Onlangs heb ik een opdracht ontvangen voor het vervaardigen van een grafmonument. Dit moest een bijzonder en exclusief monument worden, zo luidde de opdracht. Maar wat is nu een bijzonder en exclusief grafmonument, dit is voor iedereen heel persoonlijk. De 1 heeft er niet zoveel mee en vind een kruis o.i.d. wel voldoende en de ander vindt het juist een laatste eer aan de overleden persoon om iets voor hem of haar te kunnen en mogen betekenen. Zo voelt dat voor mij ook en ik vind het iedere keer weer een eer om dit te mogen verzorgen.

Terugkomend op de vraag van mijn klant; een exclusief grafmonument……. tja, waar begin je. Als eerste wil ik natuurlijk weten over wie het gaat, wat voor iemand is het geweest en hoe stond hij of zij in het leven? Wat heeft de persoon gedaan in zijn leven en hoe dacht hij of zij hierover? Was hij/zij gelovig? Dit zijn zomaar een paar dingen die ik graag meeneem in mijn ontwerp en verhaal om een grafmonument te ontwerpen. In dit geval was de persoon een bijzonder goede en lieve vrouw, moeder en oma en natuurlijk nog veel meer.

Hier heb ik, naar mijn idee, een mooi ontwerp voor gemaakt die ik niet exact ga beschrijven om zo de privacy van de betreffende personen niet te schenden. Alvorens e.e.a. op mijn blog te publiceren vraag ik altijd eerst goedkeuring hiervoor. Sommigen vinden het geen probleem en anderen willen het juist zoveel mogelijk privé houden, wat ik heel logisch vind.

De Steen

In dit geval is er gekozen om gebruik te maken van een steen en niet van hout of een ander materiaal. Een geheel grafbedekkende steen was niet de voorkeur, mede omdat dit erg standaard is en de familie graag een uniek grafmonument wilde. Kosten waren vooralsnog niet belangrijk. Natuurlijk is dit voor mij erg prettig omdat ik op deze manier een vrijer gevoel heb om iets te creëren zonder aan kosten te hoeven denken. Het enige waar ik mijn gedachte op hoef te focussen is om het de mensen zoveel mogelijk naar de zin te maken in mijn eigen werkstijl. Om deze bovenstaande redenen ben ik als eerst op zoek gegaan naar een bijzondere steen. nu zijn er erg veel steensoorten waarvan je er vele op begraafplaatsen tegenkomt, zoals Marmer en Graniet. Velen lijken op elkaar, ook qua uitvoering. maar ik zocht iets anders. Toen kwam ik op het idee terecht om een edelsteen als grafmonument te gebruiken. Als iets wel exclusief is is het wel een beeldhouwwerk in edelsteen en dat dan als grafmonument. De steen zelf komt rechtstreeks uit de mijnen in Namibië, hier worden vele edelstenen gedolven zoals Diamanten, Labradoriet, Red Jasper, en nog veel meer soorten. In mijn geval heb ik gekozen voor Sodaliet, een prachtige blauwe steen.

Blauw was tevens de lievelingskleur van de overledene (hier kwam ik eerlijk gezegd later pas achter). Maar de reden dat ik voor deze steen koos was meer om de betekenis van de steen zelf. De verzorgende werking van deze steen kwam sterk overeen met de ziekte die zij had gehad. En om nu juist in deze steen een prachtig beeldhouwwerk te vervaardigen is naar mijn idee uniek en exclusief te noemen. Naast dit alles heb ik ook een ontwerp gemaakt voor de verdere aankleding van het graf en natuurlijk regel ik dan ook de vergunning en plaatsing van het geheel. onderstaand een klein gedeelte van het verhaal waarmee ik naar de familie ben gegaan:

Het geheel is een abstract ontwerp dat een gevoel/emotie moet verbeelden. Ik heb 2 kelken/bloemen getekend omdat het in deze situatie niet alleen gaat om de vrouw maar ook om de man, die in dit geval zeer zeker als 1 mogen worden beschouwd op deze wereld. Zij hebben hier geleefd naar eer en geweten waarbij zij hebben kunnen genieten/drinken van de vreugden en geneugtes des levens. Daarbij hebben zij net als elk andere mens geluk en verdriet mogen ervaren. De kelken staan voor mij symbool voor de ‘bloem’ die deze 2 mensen zijn geworden tijdens dit leven. De 2 kelken symboliseren hen beiden. Of de ene kelk nu groter is dan de andere maakt hier bij hen geen verschil. Beiden kijken tegen elkaar op, vol bewondering, respect en liefde voor de ander. De keuze om 2 kelken te maken is omdat, mocht de meneer ook komen te overlijden, hij ook hier de plek vindt om weer samen met zijn geliefde vrouw in eenheid te kunnen rusten. Om die reden heb ik de kelken ook in elkaar over laten lopen om die eenheid te symboliseren.

Na het akkoord, die ik direct kreeg omdat het verhaal erg aansprak in combinmatie met het ontwerp en voorstel, ben ik aan de slag gegaan. Eerst de steen bestellen in Namibië, dit neemt even wat extra tijd in beslag omdat de steen nog gevonden moet worden. Maar na enkele weken kreeg ik een mail waarin ze aangaven een steen te hebben gevonden die aan mijn voorwaarden voldeed. Een prachtige steen met de juiste maten waarin ik het bovenstaande ontwerp kon gaan beeldhouwen.

Na mijn akkoord voor de steen en het akkoord van de familie werd de steen verzonden, eerst vanuit de woestijn naar Kaapstad met de auto. Daarna per boot naar de haven in Rotterdam waarna, na inklaring bij de douane, de steen per vrachtwagen bij mij in Holkerveen bij de werkplaats werd aangeleverd.

Als eerste heb ik de juiste zijde uitgekozen voor de onder- of bovenzijde. Daarna heb ik de steen aan de onderkant afgevlakt om een solide basis te creëren. Elk stukje steen die ik ervan heb afgehakt heb ik overigens bewaard, het zijn allemaal stukjes edelsteen die elk gelopijst een prachtig juweeltje vormen. (ze maken er juwelen van, dus zeker de moeite van het bewaren waard). Dan is het tijd voor het echte werk, eindelijk in deze schitterende sodaliet beeldhouwen. Dat gaat fantastisch! Het is wel een erg harde steen om in te beeldhouwen, tenminste aan mijn beitels te zien. Want die slijten zienderogen. Eigenlijk zou ik iedere dag een nieuwe set beitels nodig hebben om mee te werken. Maar dat wordt toch iets te kostbaar omdat ik al de beste en meest kostbare beitels gebruik die er te verkrijgen zijn.

Dus eerst het grove werk maar met een diamant slijpschijf (zelfs de schijven slijten erg snel, zo hard is dit materiaal). Qua hardheid is diamant het hards, daarna bijvoorbeeld saffier en robijn en dan komt deze steen en dan komt pas het voor de meeste bekende graniet. Maar dit maakt het eigenlijk allemaal wel leuker om in te werken.

Het beeldhouw proces

Op de volgende foto’s kan je een klein beetje het proces ontwaren. Eerst de steen afvlakken, daarna plaatsen en dan lekker beeldhouwen. Het beeldhouwen zelf neemt ook enkele weken in beslag. Momenteel ben ik schat ik, bijna of helemaal op de helft van het project. Het gaat langzaam maar gestaag omdat ik vanwege het fijne ontwerp erg voorzichtig moet hakken. ook vanwege eventuele breuklijnen moet ik erg voorzichtig te werk gaan. Dat betekent concreet dat ik met een puntbeitel steeds kleine hapjes weg moet tikken, net zolang totdat ik bij de vorm ben die ik zoek. Hier kom ik momenteel steeds dichterbij. Het is met name bovenin het ontwerp nu van belang dat ik zoek naar de juiste verhouding qua vorm, stevigheid en techniek. Dit is voor mij een zoektocht die ik voor mezelf in elk project probeer op te zoeken. Een soort grens waar ik tegenaan loop en die ik probeer te overschrijden in techniek vorm en details. Dit in samenspraak met het achterliggende verhaal maakt het voor mij ook weer een uniek beeldhouwwerk. De sculptuur blijft overigens aan de achterzijde zijn natuurlijke uitstraling houden, het onderwerp zelf ga ik aan de buitenzijde polijsten en aan de binnenzijde niet. Hierdoor ontstaat er een ‘kleurverschil’ waardoor de dieptewerking beter uitkomt. Achter het onderwerp blijft de gehakte achtergrond zichtbaar om zo verschillende contrasten in structuur te krijgen.

Afgelopen zaterdag is de echtgenoot van de overleden mevrouw even komen kijken naar de vorderingen. Wat mij betreft is hij altijd welkom om te komen kijken, wanneer hij maar wil en eventueel even iets te helpen. Mijn ervaringen op dit gebied is dat het voor de nabestaande namelijk als erg prettig kan worden ervaren om langzaam naar dit eindpunt toe te werken. Het is namelijk het laatste wat men kan doen voor de overledene. Ieder ervaart dit weer op zijn eigen manier, en ook iedereen heeft zijn eigen wensen hierin. Daarin laat ik ze ook vrij om die te uiten. Zelf vind ik dit een extra dimensie geven aan het maken van een grafmonument dat voor mij elke keer weer een emotionele ervaring is die ook mij raakt, telkens weer. Meestal, voor sommigen klinkt dit gek, vraag ik in gedachten (soms bewust en soms onbewust) of de overledene mij helpt met het beeldhouwen. Ik maak het tenslotte voor hen. Dit brengt mij vaak in een soort ritme waarin ik erg prettig werk en als vanzelf beeldhouw zonder erbij te hoeven nadenken. Dit gebeurt mij niet elke dag hoor, maar vandaag wel en eigenlijk vorige week ook de hele week al (ook al was dit een ander project). meestal heb ik dan niet in de gaten hoe laat het is en de enige manier waardoor ik hierop wordt geattendeerd is mijn knorrende maag die zegt dat het etenstijd is………. 🙂

Morgen weer verder met dit monument en binnenkort weer een update van het resultaat tot dan toe.